«جگرخوین» جانشین نمایندگی حکومت اقلیم کردستان در تهران در گفت‌وگو با کُردپرس اظهار داشت: ایران همسایه‌ای مهم و بزرگ ماست. رهبران اقلیم کردستان به نمایندگی از مردم کردستان عراق همیشه قدردانی خود را از حمایتها و کمکهای بی دریغ ملت و دولت ایران ابراز داشته و می‌دارند.

کردپرس:«محمد صدیق احمد» (جگرخوین) که‌ در ایران بزرگ شده‌ و تحصیلات آکادمیک خود را در رشته های اقتصاد و روابط بین الملل از مقطع کارشناسی تا دکترا در دانشگاههای ایران و تهران سپری کرده است، چند سالی است به عنوان جانشین نمایندگی حکومت اقلیم کردستان در تهران بدنبال گسترش روابط میان ایران و اقلیم کردستان عراق است. جگرخوین که فارسی را بسیار سلیس و با لهجه مرکزنشینان ایرانی تکلم می کند در گفتگویی اختصاصی با کردپرس به بررسی مسائل مختلفی از جمله مشکلات سیاسی و اقتصادی و ریشه های آن در اقلیم کردستان و عراق، چرایی حضور کمرنگ ایران در بازار اقلیم کردستان در مقایسه با ترکیه و سپس روابط تاریخی ـ سیاسی ایران واقلیم کردستان عراق و سرانجام لزوم گسترش روابط فرهنگی و علمی میان دو طرف پرداخت. مشروح این گفتگو در ادامه خواهد آمد:

کردپرس- اقلیم کردستان عراق اینک با بحران اقتصادی و جنگ داعش روبروست. استراتژی شما در خصوص عبور از این بحران چیست؟

بحرانها در بردارنده مجموعه ای از تهدیدات و فرصتها هستند. همه ما اذعان داریم که عراق و اقلیم کردستان عراق شرایط سختی را تجربه می کنند. اما ما بخوبی توانسته ایم با اراده ملی و کمک های دوستان وهمپیمانانمان این شرایط ویژه را تاحد زیادی پشت سربگذاریم. در خصوص جنگ با تروریسم شبه دولتی داعش، نیروهای پیشمرگ موفق شده اند با مقاومت شجاعانه تروریستها را تقریبا از تمامی مناطقی اشغال شده بیرون برانند و در تمامی جبهه های جنگ اکنون ابتکار عمل در دست نیروهای نظامی پیشمرگه است. اما در خصوص بحران مالی باید تاکید کنم که مسبب بحران اقتصادی کنونی بدون شک دولت قبلی عراق بود که البته حمله تروریستهای داعش سهم عمده ای در تشدید آن داشته است. بالطبع مشکلاتی بود که در اینجا نمیخواهم به جزئیات آنها اشاره کنم، چراکه عموماً به این مساله پرداخته می‌شود. بجاست که به حد توان بدنبال راه حل گذار از این شرایط بحرانی در اقلیم کردستان و عراق باشیم. همانگونه که همواره رهبران ما اعلام داشته اند، راهبرد اقلیم کردستان عراق گفتگو و مذاکرات جدی و موثر است و برای رسیدن به نتایج مطلوب و مثبت، آنگونه که تصور من است اقلیم کردستان به راهکار دیگری روی نخواهد آورد. عراق و کشورهای منطقه تبعات زیانبار رویارویی با خواست و اراده واقعی مردمشان را به عینه می بینند. ما همه باید آموخته باشیم مادامیکه بر اساس اراده ملتهایمان حرکت نکنیم چه فجایع بزرگی امکان وقوع می یابند. البته از سوی دیگر در مبارزه با تروریستها، همکاری و مذاکره نتایج مفید خود را نشان داده است.

در مقاطعی، شاید اندکی بتوان نتایج تاریخی را جعل کرد، اما هیچگاه نمی توان تاریخ را جعل کرد. نتیجه نهایی تقسیم ناعادلانه ملتها در خاورمیانه توسط استعمارگران، بحرانی بودن همیشگی این منطقه حساس بوده است. هیچگاه اراده ملتهای مظلوم منطقه در مسائل آن دخیل نبود. این مورد را می توان در بحرانهایی چون جنگ های اعراب و اسراییل گرفته تا جنگ عراق علیه ایران، به عنوان طولانی ترین جنگ متعارف در سده بیستم مشاهده کرد.در این میان عراق شاید جایگاه منحصر به فردی داشته است. استعمارگران وقتی کشور عراق را ساختند، حتی یک نفر از مردم این سرزمین را شایسته رهبری آن ندانستند و با رفتاری حقارت آمیز شاهزاده ای عربستانی را به پادشاهی آن برگزیدند. این نشانه همه تعهدی بود که آنها در قبال مردم عراق برای خود قایل بودند در نتیجه نوع ترسیم مرزهای سیاسی و استقرار دولتی دست نشانده و غیرمردمی توسط استعمارگران (بریتانیا) هیچگاه یک هویت ملی واحد در عراق بوجود نیامد، چرا که ابزارهای آن وجود نداشت. در عراق فرایند جامعه پذیری یعنی شکل گرفتن هویت و منافع طی نشده است. سرزمین بین النهرین بعنوان یکی از نخستین تمدنهای شناخته شده بشری، تاریخی پر افتخار را با خود همراه دارد. اما چرا این خاستگاه دیرین تمدنهای باشکوه بشری اینچنین دچار بحرانهای عدیده شده است.

البته باورنداشتن به رفتار استعمارگران لزوماً به معنای تجدید نظر در مرزها ی ترسیم شده سیاسی نیست. گرچه همه میدانیم هیچ مرزسیاسی ازلی و ابدی وجود ندارد.اما میتواند با اجرای عدالت و به رسمیت شناخته شدن حقوق اساسی، ذاتی و واقعی مردم همراه باشد تا به فروکش کردن بحرانهای داخلی یاری رسانده و به خشونتهای در حال رشد پایان دهد. همه میدانیم وضع موجود عراق به شکلی است که بقای فیزیکی آن با مشکلات  اساسی روبروست. عراق جدید برای بقا باید بسیار متفاوت از گذشته باشد، باید تمام ظرفیتهای اجتماعی و سیاسی به کار گرفته شود کشور عراق مشکلات ساختاری اساسی دارد و این واقعیت انکار ناپذیر است لذا لازم است نهاد های دیگری بوجود آید و از همه مهمتر برای گذار از این شرایط بحرانی باید به منطق احترام متقابل و همکاری (رابطه دولت اقلیم کردستان عراق و دولت فدرال) روی بیاوریم.

کردپرس- با توجه به قانون صادرات نفت و مقداری که اقلیم کردستان می تواند نفت صادر کند، آیا  شما  علاوه بر مسیر ترکیه در صورت ایجاد مشکل به مرز دیگری برای تجارت نفتی اندیشیده اید؟

خط لوله احداث شده کنونی از ترکیه می گذرد. اما بدون شک اقلیم کردستان از تمامی توانمندی های خود در این زمینه بهره خواهد گرفت. مستحضر هستید که اخیرا یک هیئت عالیرتبه اقتصادی از جمهوری اسلامی ایران به ریاست آقای رستم قاسمی رئیس ستاد توسعه اقتصادی ایران و عراق و مشاور عالی معاون اول ریاست جمهوری اسلامی ایران به اربیل سفر کردند تا زمینه همکاریهای اقتصادی و بازرگانی را مورد بررسی قرار دهند. در دیدارهای که این هیئت با مقامات ارشد بویژه نخست وزیر اقلیم کردستان داشت، همکاری در حوزه انرژی هم مورد بحث و بررسی قرار گرفت و توافقاتی در این زمینه بعمل آمد. دولت اقلیم کردستان تلاش می کند همواره در تصمیمات خود به گونه ای مسئولانه عمل کرده و نگاهی متوازن به برقراری روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای دیگر و بویژه همسایگان خود داشته باشد و در این راستا با توجه به ظرفیتها، توانمندیها و انتخابهای ممکن برنامه ریزی و سیاستگذاری می‌کند.

کردپرس- جمهوری اسلامی و جمهوری ترکیه مرز زمینی گسترده ای با اقلیم کردستان عراق دارند. بنا به آمارها نزدیک به 500 شرکت ترکیه ای و خیلی کمتر از این مقدار شرکت های ایرانی در اقلیم کردستان عراق مشغول بکارند. دلیل این استقبال شرکتهای ترکیه ای و کم استقبالی شرکت های ایرانی را در چه می بینید؟

حضور کم حجم شرکتهای ایرانی را من میتوانم با یک سفر ترافیکی مقایسه نمایم. کسی که صبحگاه برای رفتن به سرکار تنها چند دقیقه دیر حرکت کند، ممکن است مدت زمان زیادی را در انبوه خودروها و پشت چراغ قرمزها بماند و بسیار دیر به مقصد میرسد. اما اگر اندکی زودتر حرکت کند زود و به موقع به مقصد خواهد رسید. ایران به هر دلیل بسیار دیر به بازار مناسب و سودآور اقلیم کردستان وارد شد. جای تاسف دارد که در کنار پیوندها و اشتراکات گسترده تاریخی، فرهنگی و اجتماعی که با یکدیگر داریم و با اینهمه توانمندی اقتصادی علمی و صنعتی که در ایران سراغ داریم، شرایط ناخواسته و نامطلوبی بوجود آمده که ما نیز از این ظرفیتهای فراوان که مزیتهای اقتصادی خوبی نیز به همراه دارند نتوانسته ایم سود ببریم.

کردپرس- با شروع جنگ داعش گویا راهبردهای استراتژیک حزب دموکرات کردستان عراق در خصوص استقلال و آینده اقلیم کردستان دچارتغییر شده است. این تغییر رویکرد بخاطر همراهی نکردن نگاه داخلی بوده یا نگاه منطقه ای و جهانی در آن دخیل است؟

درست است که بنده عضو حزب دمکرات کردستان عراق هستم، اما در اینجا بعنوان نماینده ای از دولت اقلیم کردستان جواب شما را میدهم. آقای مسعود بارزانی ریاست اقلیم کردستان در آخرین مصاحبه شان به روشنی به این سوال پاسخ دادند. ایشان فرمودند: این پروسه همچنان معتبر است اما درگیریها با داعش این روند را عقب انداخت و این بدان معناست که ما از آن صرف نظر نمی کنیم، اما میخواهیم بدون بکارگیری قوه قهریه و جنگ خونریزی به آن دست پیدا کنیم؛ با اتحادمان و با تحقیق، تعقل و دیالوگ با بغداد.

کردپرس-گفته می شود حزب دموکرات کردستان (پارتی) از لحاظ سیاسی و اقتصادی با کشور ترکیه مراودات بهتری دارد و حزب اتحادیه میهنی (یه‌کیتی) از نظر رابطه های دوجانبه با ایران بهتر عمل می‌کنند این گفته تا چه حد درست است؟

این دیدگاه بسیار مطرح میشود که بنده آنرا به این شکل نمی پذیرم. البته روابط اقلیم کردستان با ترکیه و ایران و سایر کشورها دیگر از حالت حزبی خارج شده و شکلی رسمی و تقریباً دیپلماتیک به خود گرفته است. دستگاه روابط خارجه اقلیم در انحصار هیچ حزبی نیست و کاملاً ملی عمل میکند. اگرچه ممکن است الزامات جغرافیایی ویژگیهایی و شرایط خاصی را در روابط بوجود آورد. شاید بتوان مبادلات اقتصادی مرزی را تا حدی بر پایه این الزامات دید. همانگونه که عرض شد روابط حزبی با احزاب اقلیم کردستان شکل سنتی خود را به روابط رسمی دولتی داده، اما از نظر من چنانچه گاه حزبها بتوانند در چارچوبهای قانونی، نقش مثبت برای پیشبرد و تقویت روابط دو ملت و دو کشور در راستای منافع ملی ایفا کنند نه تنها اشکال ندارد بلکه خوب هم هست اما لازم است یاداور شوم که سیاستگذاری و اجرا روابط خارجی اقلیم کردستان در حوزه اختیارات ریاست اقلیم کردستان، پارلمان و

دولت است و نه هیچ حزبی.

کردپرس- با توجه به حمله داعش به عراق بنا به گفته ریاست اقلیم کردستان عراق، جناب آقای مسعود بارزانی، ایران اولین کشوری بود که به عراقیها و کردها کمک کرد آیا حضور داعش باعث شد رابطه حزب دموکرات کردستان عراق با جمهوری اسلامی ایران که احساس می شد کمی سرد بود گرمتر شود یا حضورعوامل دیگری موثر بوده است؟

ایران همسایه ای مهم و بزرگ ماست. رهبران اقلیم کردستان به نمایندگی از ملت کردستان عراق همیشه قدردانی خود را از حمایتها و کمکهای بی دریغ ملت و دولت ایران ابراز داشته و می دارند. می توان گفت پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بجز یک مقطع بسیار کوتاه چند ماهه در سالهای بسیار دور، در همه مقاطع رابطه ما با ایران همواره گرم و نزدیک بوده است. ایران پناهگاه مطمئن ما کردها در طول تاریخ مبارزاتی جنبش آزادیخواهی در کردستان عراق بود. شناسایی فاجعه حلبچه به جهانیان از دریچه ایران بود و کمکهای مردمی و دولتی ایرانیان به خانواده های قربانی این فاجعه عظیم بشری فراموش ناشدنی است. آوارگی میلیونی مردم کردستان در بهار سال 1370 به ایران و استقبال بی نظیر دولت و ملت ایران از انبوه آورگان را هیچگاه ملت کرد از یاد نخواهد برد. اینها همه نشان از پیوندهای عمیق و ناگسستنی ایران و کردستان دارد. اگر ما به ارزشها، منافع راستین و باورهای یکدیگر احترام بگذاریم هیچگاه روابطمان تهدید نخواهد شد. هنگامیکه در بحرانها ایرانیان پیش از دیگران به یاری ما می شتابند، مطمئن باشید ملت کرد قدرشناسانه این نیکیها را به یاد خواهد داشت و با باور تمام می گویم همانگونه که تاریخ نشان داده است ایران هیچوقت از سوی کردستان ضربه نخورده و تهدید نخواهد شد، و به واقع کردستان و ایران فرصتهای بزرگی برای یکدیگر هستند.

کردپرس- بعنوان جانشین نمایندگی اقلیم کردستان عراق در ایران نظرتان درباره موانع موجود بر سر راه توسعه مناسبات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در بین دو طرف چیست؟

چون واقعا به گسترش روابط بین ایران و اقلیم کردستان علاقه مندم به این سوال شما کمی صریح تر جواب میدهم. قبل از هرچیز برخی فوبیاهای عمدتاً ذهنی و نه واقعی از جمله «ایران هراسی در نزد برخی کردهای عراق» و «کردهراسی در نزد برخی مقامات و نخبگان ایرانی» را مانع گسترش همه جانبه روابط میدانم. البته خوشبختانه روابط سیاسی موجود بسیار خوب است و مقامات دو طرف در سطوح عالی همواره با یکدیگر دیدار می کنند و درک خوبی از این روابط میان دو طرف وجود دارد. اما هنوز مناسبات اقتصادی و اجتماعی و بویژه فرهنگی در سطح قابل قبول و شایسته ای نیست. برای بررسی عدم رشد روابط در سایر حوزه ها باید نگاهی آسیب شناسانه داشت. در حالیکه در ایران و در اقلیم کردستان دائماً همایشها و کنفرانسهایی در خصوص روابط دوجانبه با کشورهای دیگر برگزار میشود، در دو سوی مرز ایران و کردستان تقریبا رغبتی برای بحث و گفتگو در این زمینه وجود ندارد. برای نمونه در همین چند روز گذشته قرار بود در دانشگاه رازی کرمانشاه همایشی یک روزه برای بررسی تحولات عراق و اقلیم کردستان پس از حضور داعش و بررسی روابط اقلیم کردستان و ایران با حضور دوازده نفر از اساتید دانشگاههای اقلیم کردستان برگزار شود که در شب قبل از همایش لغو شد و تا این لحظه که بنده با شما صحبت می کنم هنوز دانشگاه رازی نامه ای رسمی در خصوص چرایی لغو یا تعویق این همایش منتشر و ارسال نکرده است! این در حالی است که برگزاری چنین همایشی می توانست و می تواند دیدگاههای واقع بینانه تری از طرفین ایجاد کند و همچنین مباحثی همچون ایجاد روابط علمی، اعزام دانشجو و تبادل استاد را نیز بدنبال داشته باشد و قطعاً طرفین با هم فکری در مورد مسائل و مصائب مشترک مانند ظهور داعش و چگونگی مبارزه با آن بدنبال راهکار می رفتند.

درک این مساله سخت است که در ایران، چنانچه کارشناس، تحلیلگر یا استاد دانشگاهی از اقلیم کردستان از نزدیک در خصوص واقعیات موجود در کردستان و عراق بخواهد در محفلی دانشگاهی و تحقیقاتی تحلیل خود را ارایه دهد نگرانی وجود داشته باشد.البته باید بگویم متاسفانه این مشکل تنها در ایران و شهری همچون کرمانشاه دیده نمی شود بلکه بعضاً در کشور خودم هم اگر استاد دانشگاهی یا کارشناسی ایرانی بعنوان مثال حتی در باب تاریخ و تمدن و پیوستگی های دو ملت بخواهد سخن بگوید ممکن است با ظن، شک و تردید به او نگریسته شود!

چرا دانشجوی علاقمند به زبان و ادبیات فارسی ایرانی از اقلیم کردستان برای تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی، با صرف هزینه ای گزاف به کشوری هزاران کیلومتر دورتر و آنسوی اقیانوس میرود؟ در حالیکه وی می تواند  با طی مسافتی بسیار کوتاه و هزینه های کمتری و از راه زمینی و در زمانی یکی دو ساعته به دانشگاهی در ایران آمده و زبان فارسی را در خاستگاه آن و شهری همچون کرمانشاه، سنندج، همدان و دانشگاههایی نظیر رازی و بوعلی و ... و نه کشوری همچون استرالیا و دانشگاه سیدنی تحصیل کند.

در اینجا به عنوان یک فرد دانشگاهی که اتفاقا همه تحصیلاتش را در ایران و در نزد اساتید برجسته ایرانی بوده است می خواهم بپرسم، به راستی این دغدغه ها از کجا نشات گرفته؟ از آشنایی و تبادل افکار مابین اندیشمندان و نخبگان فرهنگی، علمی و سیاسی ایران و کردستان چه چیز و چه کسانی زیان می بینند؟ آیا شرایط کنونی پیوندهای بین دو ملت ایران و کرد با وجود خاستگاه، تاریخ و تمدن مشترک، و نیز سابقه همزیستی افتخار آمیز و شکوهمند هزاران ساله، در شان دو ملت است؟! ما در حوزه دیپلماسی عمومی چه کرده ایم؟ تقریباً هیچ. در حوزه روابط فرهنگی چه قدمهایی برداشته شده است؟ بازهم به جرات می توان گفت هیچ. تنها رابطه خوب سیاسی نمی تواند ضامن مطمئنی برای روابط مناسب در همه ابعاد در آینده باشد.شکی نیست اما، روابط عمیق و راهبردی در حوزه های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، می تواند چشم انداز قابل اطمینانی از مناسبات در همه عرصه ها را به همراه داشته باشد.

آرمان ـ فرشاد اعظمی: «محمد جواد ظریف» در ادامه برنامه‌های سفر به عراق، با مسئولان اقلیم کردستان از جمله «مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان دیدار و گفت‌و‌گو کرد. «محمد صدیق احمد» (جگرخوین) جانشین نماینده اقلیم کردستان در ایران طی گفت‌وگو با روزنامه آرمان به دستاوردهای این دیدار و نتایج آن در آینده تحولات عراق پرداخته است.

وی ضمن رد هرگونه مداخله یکطرفه نظامی کشورها در تحولات عراق اعتقاد دارد اکنون عراق نه نیاز به مداخله نظامی از طرف ایران که نیازمند حمایت‌های تجهیزاتی است چرا که حمایت‌های حامیان پشت‌پرده داعش و همچنین تسخیر چند پایگاه مجهز عراق از سوی تروریست‌ها باعث تقویت دوباره داعش شده است. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید:

به نظر شما آقای ظریف بر چه اساسی تصمیم به دیدار با مقامات کردستان عراق گرفته‌اند و چه دستاوردهای این دیدار برای منطقه خواهد داشت؟

ایران همسایه بزرگ ماست. پیوندهای گسترده‌ای بین دولت عراق، اقلیم کردستان و ایران وجود دارد. از طرف دیگر ایران به‌عنوان یک قدرت منطقه و یک بازیگردان منطقه در صحنه تحولات عراق وجود دارد و می‌تواند تأثیر به‌سزایی ایفا کند. سفر اخیر آقای ظریف نیز از چند بُعد مختلف اهمیت دارد. مهم‌ترین بحث و ویژگی این سفر آن است که عراق شرایط خاصی را پشت‌سر می‌گذارد. کمک به اجماع نیروهای عراقی و سیاسی برای تشکیل دولت فراگیر و ایستادگی در برابر تروریسم و مبارزه با گروه‌های تروریستی یک اصل مهم در شرایط کنونی عراق است. همان‌طور که آقای بارزانی نیز بارها گفتند و تأکید داشتند، ایران در روزهای سخت حامی و پشتیبان مردم عراق، دولت و اقلیم کردستان بوده است. از این منظر سفر وزیر خارجه کشور ایران به عراق و اقلیم کردستان و اینکه از دولت عراق و اقلیم کردستان و هرگونه توافقی که بین آنان صورت بگیرد، اعلام حمایت می‌کنند بسیار مهم و قابل تقدیر است. به‌ویژه آنکه اقلیم کردستان در شرایط کنونی کانون مبارزه با تروریسم و مشخصا داعش است. ایران به‌عنوان حامی مهم عراق می‌تواند کمک به ایستادگی و مقابله با نیروی‌های تروریست کند.

اگر چه کشورهای خارجی ادعای دخالت نظامی ایران در تحولات اخیر عراق را دارند ولی به تکرار شاهد آن بودیم که مقامات ایران چنین ادعایی را تکذیب کرده‌اند. فکر می‌کنید چرا چنین ادعایی درباره دخالت نظامی ایران وجود دارد؟ و به نظر شما دولت عراق چه نگاهی به حمایت‌های ایران دارد؟

دولت عراق یک تفاهمنامه با ایالات متحده دارد که بر اساس همین تفاهمنامه نیز از آمریکا درخواست مداخله کرده است. در مورد ایران من هنوز ندیده‌ام که چنین درخواستی صورت گرفته باشد. از طرف دیگر نیروهای کردستان اعلام کرده‌اند که نیاز به مداخله نظامی دیگر کشورها ندارند و تنها نیازمند تسلیحات و تجهیزات نظامی هستند. کما اینکه آقای بارزانی در دیدار با آقای ظریف نیز اعلام کردند که نیاز ما تجهیزات و تسلیحات است و ایران اولین کشوری بود که به ما کمک کرد که نتیجه موثر و مثبت آن را در مقابله با گروه‌های تروریستی شاهد بودیم.

 فکر می‌کنید حمایت‌های ایران از عراق تا کجا خواهد بود و آیا به سطح دخالت نظامی نیز خواهد رسید؟

در اینکه نیروهای داعش مجهز بوده و با توجه به از دست رفتن چند پایگاه نظامی مجهز و پیشرفته دولت عراق در مبارزه با این گروه، تجهیزاتشان بیشتر و قوی‌تر شده، شکی نیست. اما مقابله با داعش به‌ویژه در شمال کشور و مناطق کردنشین خوب و موفقیت‌آمیز بوده است. نیروهای اقلیم کردستان با ایستادگی و پیشروی در مبارزه با داعش به نوعی آنان را مجاب به عقب‌نشینی کرده‌اند. به همین خاطر است که همچنان تأکید و درخواست ما همان کمک‌های تسلیحاتی و تجهیزاتی است و نیازمند مداخله نظامی نیستیم. البته طبیعی است که اگر ادامه درگیری‌ها و تحولات موجب شد تا مواضع ایران به نوعی تهدید شود، نظامیان ایران ورود کنند ولی در کل شرایط کنونی و آنچه شواهد نشانی می‌دهد ما نیازمند مداخله نظامی کشوری نیستیم.

در روزهای شروع درگیری‌های داخلی عراق برخی از سیاستمداران غربی سعی داشتند تا گزینه‌های نظامی را مانند سوریه برای حل مشکل عراق مطرح کنند. فکر می‌کنید اگر چنین گزینه‌هایی مطرح می‌شد چه اتفاقی برای عراق رخ می‌داد؟

شرایط عراق و سوریه متفاوت است. بحران عراق بیشتر ریشه سیاسی دارد تا امنیتی و نظامی. اگر دولت قبل مرتکب اشتباهات عمده نمی‌شد چنین شرایطی پیش نمی‌آمد؛ یعنی اگر دولت گذشته تلاش خوبی برای جذب نکردن نیروهای معترض و منتسب به رژیم گذشته نمی‌کرد که اکثرا با جریان‌های منافق داخلی و خارجی ارتباط داشتند تا به کشور و منافع ملی ضربه بزنند این اتفاقات رخ نمی‌داد. بسیاری از همین نیروها به داعش پیوستند و باعث شدند تا این اتفاقات رخ بدهد. اما در جواب سوال شما باید بگویم که در حالت کلی تصور نمی‌کنم دخالت خارجی مشکلی را حل کند. از نظر نیرو چه نیروهای مردمی و چه اقلیم کردستان توانسته‌اند خود را تجدید کنند. برای حل این بحران راه‌حل‌های دیگر پیش‌روی مجامع بین‌المللی باز است. طبق قطعنامه سازمان ملل و حمایت جامعه جهانی باید منابع مالی، رفت‌وآمدها، دسترسی به امکانات و تجهیزات بر هر جریان و گروه تروریستی قطع شود. رشد تروریسم یک تهدید جدی برای جهان است که برای حل آن لازم وحدتی جهانی صورت بگیرد.

نظر شما درباره تغییر رویکردهای دولت ایران چیست؟ برخی کشورها سعی بر گسترش ایران‌هراسی در منطقه دارند در حالی‌که مسئولان کشور در تلاشند تا سیاست‌های ایران را در چارچوب‌های صلح‌جویانه دنبال کنند.

این طبیعی است که دولت‌های منطقه در بسیاری نقاط رقیب یکدیگر باشند. به تعبیر دیگر خیلی از سیاست‌های ایران ممکن است در راستای منافع کشورهای دیگر نباشد که به همین دلیل آنان ایران را ضد خود می‌دانند. اما نقش ایران در بحران عراق و کمک به حل آن را مثبت می‌دانیم. هرچند این امکان وجود دارد که بتوانند نوعی توازن ایجاد کنند، تأثیر بیشتری خواهد داشت؛ طبق سیاست رسمی ایران، حکومت منتخب مردم عراق، اقلیم کردستان و هرگونه توافق بین طرفین مورد حمایت ایران است که جای قدردانی و امیدواری دارد.

واحد مرکزی خبر: شنوندگان عزیز، این مصاحبه‌ای است با آقای «محمد صدیق احمد» (جگرخوین)،جانشین نمایندگی اقلیم کردستان عراق در ایران. آقای «محمد صدیق احمد» از اینکه در این گفت‌وگو با ما شرکت کردید از شما تشکر می‌کنم. به عنوان اولین سؤال آقای احمد، چندی پیش رهبران گروه تروریستی داعش تهدید کردند که هدف بعدی آنها تصرف بغداد است. به نظر شما چقدر این تهدید به واقعیت نزدیک است و آیا داعش تجهیزات و نفرات داعش برای عملی کردن این تهدید کافی است؟

محمد صدیق احمد: البته تهدید همیشه وجود داشته است، ولی با توجه به درگیریهایی که داعش اخیراً با نیروهای پیشمرگه اقلیم کردستان عراق داشته، از نظر من قدرت نظامی نیروهای داعش تضعیف شده است. این بدین معنا است که این گروه قدرت و تجهیزات کافی برای حمله گسترده به شهری مثل بغداد را ندارد. اشغال بغداد کار آسانی نیست و نیروهای داعش قادر به انجام آن نیستند. علاوه بر آن به غیر از ارتش عراق، نیروهای مردمی نیز حضور دارند. از نظر من تهدید اشغال بغداد یک تهدید واقعی نیست.

واحد مرکزی خبر: شما در خبرها خواندید که ایزدیهای شمال عراق منطقه را بعد از اینکه تعدادی از آنها توسط داعش ربوده شدند؛ رها کردند. بعدها ما شنیدیم که نیروهای پیشمرگه اقدام به شکستن محاصره منطقه سنجار که ایزدیها در آنجا حضور داشتند کردند. لطفا به ما بگوئید که در حال حاضر اوضاع ایزدیها چگونه است؟

محمد صدیق احمد: خوشبختانه بیشتر افرادی که در منطقه کوهستانی سنجار زندگی می‌کردند به استان دهوک منتقل شدند  و در آنجا ساکن شدند. شمار کمی از آنها در کوه ماندند که اقداماتی کمکی برای آنها در حال انجام است. در کوه سنجار گذرگاه‌ها و راه‌ها برای دسترسی ایمن و حفاظت شده وجود دارند که از طریق آنها یاری رساندن به باقی مانده ایزدیها آغاز شده است و از این نظر مشکلی وجود ندارد. طبق گزارشهای رسیده شماری از زنان و بچه‌های کُرد ایزدی به طور وحشیانه‌ای اسیر شدند. البته گزارشات متفاوت است. به همین دلیل ما نمی‌توانیم یک آمار واقعی ارائه دهیم. اما آنچه که مشخص است اینکه بر اساس باورهای غلط و فریبنده داعش، برخی از زنان ایزدی و دختران آنها به آنها خدمت خواهند کرد. حکومت کردستان عراق و متحدان آن از همه امکانات خود برای دفاع از کردهای ایزدی استفاده خواهند کرد تا از کردهای ایزدی دفاع کنند و ما امیدورایم که وضعیت آنها در این مسیر بهبود یابد و آنها ان‌شاء‌الله به خانواده‌های خود باز گردند.

واحد مرکزی خبر: به عنوان آخرین سؤال، اتحادیه اروپا تصویب کرد که اعضاء برای دفع تروریسم در عراق سلاحهایی به این کشور ارسال کنند. کشورهای غربی ماهیت تروریستی داعش را به عنوان تهدیدی برای منطقه و کل جهان پذیرفتند. چه انتظاراتی از جامعه جهانی با ملاحظه به فرایندها و پیشرفتهای اخیر در عراق می‌تواند وجود داشته باشد؟

محمد صدیق احمد: قاعدتاً مقابله با تروریسم نمی‌تواند محدود به یک کشور باشد. تروریسم یک تهدید جهانی و بین‌المللی است و جامعه بین‌المللی باید تلاشهای گسترده‌ای را برای مقابله با آن انجام دهد. اعلامیه اتحادیه اروپا و شورای امنیت برای ایجاد ارتباط و هماهنگی‌ها جهت ایجاد توافق، جنگ علیه تروریسم، مخصوصاً قطع منابع مالی داعش، بستن راه‌های دسترسی به این منابع و مقابله با رفت و آمدهایی که در این مقیاس داشتند؛ بسیار مفید و مؤثر بود. ما معتقدیم که سازمان ملل، اتحادیه اروپا، جامعه جهانی، کشورهای منطقه و نیروهای مترقی که از دموکراسی پشتیبانی می‌کنند باید برای ریشه‌کنی پدیده شیطانی تروریسم در منطقه متحد شوند. این پدیده نه تنها برای مردم عراق و سوریه، بلکه برای کل منطقه یک تهدید به حساب می‌آید.

به علاوه، خوشبختانه، اتحاد خوبی میان نیروهای منطقه و حتی در درون نیروهای عراقی برای مقابله با تهدید داعش وجود دارد و اینکه آن به عنوان یک تهدیدات مؤثر شناخته شده است. عقب نشینی و شکست نیروهای داعش در روزهای اخیر و مقاومت وفادارنه و محکم نیروهای پیشمرگه با کمک نیروی هوایی آمریکا و همچنین کمکهای متحدان کردها و ملت عراق نتیجه مثبتی در پی داشته و من فکر می‌کنم تهدید داعش به فرجام نخواهد رسید.

به طور خلاصه با اجماعی که ما انتظار داریم در گروه‌های سیاسی در عراق به وجود بیاید و رویدادهای اخیر و مشاهده استعفای دولت برای تشکیل کابیتنه جدید به وسیله نخست وزیر، توان لازمه برای حمایت از دمکراسی و قانون در کشور و منطقه به‌وجود آمده و اگر خدا بخواهد ما شاهد پس زدن این تهدیدات از عراق، منطقه و جهان خواهیم بود.

مایل هستم که بگویم در هر صورت، تهدید در منطقه وجود دارد و دشمنان نباید در جهان دست کم گرفته شوند. اما با ملاحظه به شکستهای داعش، قاعدتاً استراتژیهای نظامی آنها بر حملاتی جهت محافظت از خودشان متمرکز خواهد شد. بنابراین تهدید علیه بغداد و سایر مناطق در این نگاه ارزیابی می‌شود. به طور کلی من فکر نمی‌کنم که تروریستهای داعش چنین توانی داشته باشند.

واحد مرکزی خبر: ممنون از شما که در این مصاحبه شرکت کردید و از توجه شما سپاسگذارم.

http://english.irib.ir/analysis/interviews/item/194585-iraqi-kurdistan-envoy-in-iran-isil,-a-threat-to-region-and-the-whole-world

«محمد صدیق احمد» (جگرخوین) جانشین نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی با اشاره به سفر وزیر امور خارجه ایران به کردستان عراق تأکید می‌کند که تحولات اخیر و حمایت‌های ایران از اقلیم کردستان عراق در مقابل گروه تروریستی داعش، نشان می‌دهد روابط اقلیم کردستان و ایران روابطی مستحکم و ناگسستنی است.

دیپلماسی ایرانی: اقدامات ایران در موضع عراق در موضوع دو سطح متفاوت و در عین حال مرتبط با یکدیگر هم در داخل و هم خارج عراق را دربرمی‌گیرد. ایران یکی از متحدان اصلی کشور عراق به حساب می‌آید. نزدیکی های فرهنگی، مذهبی و بعضا قومی موجب شده روابط ایران و عراق متفاوت از سایر کشورهای منطقه باشد. نگاه ایران به مسایل عراق را می‌توان در تشکیل دولت جدید مشاهده کرد. حمایت‌های ایران از دولت جدید و تحرکات تازه دستگاه دیپلماسی ایرانی نسبت به عراق مبنی بر مشارکت همه اقوام و گروه‌های مذهبی در عراق است که علی القاعده نقطه آغازین مهار تهدید تروریسم و فرقه گرایی به شمار می‌آید. در این میان حضور آقای ظریف در عراق و دیدار با مسئولان ارشد و همچنین مراجع تقلید خود مؤید این ادعاست. در این میان حضور وزیر امور خارجه ایران در منطقه اقلیم کردستان به عنوان عالی‌ترین مقام رسمی ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در عین حال این سفر، پیامدهای داخلی برای عراق به منظور نزدیکی کردها و شیعیان و همچنین اثرات منطقه‌ای بر کردهای منطقه ـ ترکیه، سوریه و ایران ـ خواهد داشت. درباره اهمیت این سفر و تبعات آن بر رابطه دو جانبه تهران ـ بغداد با «محمد صدیق احمد» (جگرخوین) جانشین نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید:

«محمد جواد ظریف» وزیر خارجه عالی ترین مقام ایرانی است که به منطقه اقلیم کردستان عراق سفر کرد. پیامدهای این سفر برای اقلیم کردستان چیست؟ چرا این سفر در این مقطع صورت گرفت؟

روابط با جمهوری اسلامی ایران برای ما بسیار حائز اهمیت است و البته به نظر می‌رسد اقلیم کردستان هم در سیاست خارجی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. سفر وزیر محترم امور خارجه ایران در این زمان، بیش از هر چیز می­تواند نشانی از حمایت ایران از مردم عراق و اقلیم کردستان باشد. اقلیم کردستان به‌ویژه بعد از بحران اخیر در عراق، به کانون اصلی مبارزه با نیروهای تروریستی خلافت خود خوانده اسلامی داعش تبدیل شده و نیروهای نظامی پیشمرگ موثرترین نیروها در جنگ با این نیروهای تروریستی بوده‌اند. حمایت از مردم کردستان و نیروهای نظامی آن برای از بین بردن این تهدید فزاینده تروریستی توسط جامعه بین‌المللی و کشورهای دوست و همسایه اهمیت زیادی دارد و جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری بزرگ و قدرتمند، کمک‌های ارزنده‌ای به مردم و کشور ما ارایه کرده است. همانطور که آقای بارزانی اعلام کردند ایران اولین کشوری بود که کمک‌های تسلیحاتی خود را به اقلیم کردستان ارسال کرد و در نامه ریاست اقلیم کردستان به ریاست جمهوری اسلامی ایران از این کمک‌ها به شکلی ویژه قدردانی شد.

پیامدهای منطقه‌ای ـ برای کردهای ترکیه، سوریه و ایران ـ این سفر چه خواهد بود؟

این سوال بسیار مهم و البته حساسی است. من مایل هستم برداشت خود از این موضوع را به عنوان یک پژوهشگر روابط بین‌الملل بیان کنم و نه صرفاً موضع دولتم را که بارها و بارها در خصوص حل صلح آمیز مسأله کُرد تکرار شده است. شایان توجه است که در عرصه روابط بین‌الملل مسأله‌ای به نام کُرد وجود دارد که پس از سال‌ها انکار و سرکوب در عراق نه تنها از بین نرفته، بلکه اکنون ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی گسترده‌ای پیدا کرده است. از این رو نمی‌توانیم مسأله کُرد در عراق را تنها در چارچوب کشور عراق مورد بررسی قرار دهیم. این یک مسأله صرفاً داخلی نیست و تأثیرات فرا منطقه‌ای آن بسیار مشهود است. نکته مهمی که می‌خواهم به آن اشاره کنم این است که ایران خاستگاه کردهاست. با احترام کامل به منافع ملی و اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، باید بگویم که این کشور بزرگ از تمام توانمندی‌ها و ابزارهای مؤثرش برای تأثیرگذاری بر این مساله کاملاً استفاده نکرده است. از این منظر سفر آقای ظریف را می‌توان بسیار مهم و تأثیرگذار ارزیابی کرد. تحولات اخیر و حمایت‌های ایران از اقلیم کردستان عراق در مقابل گروه تروریستی داعش نشان می‌دهد روابط اقلیم کردستان و ایران روابطی مستحکم و ناگسستنی است و استفاده از ظرفیت‌های موجود و گسترده طرفین می‌تواند در حل و فصل مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی بسیار اثرگذار باشد. البته این را هم باید اضافه کنم که بی تردید کردها در هر جای جهان که ساکن باشند، ایران را وطن خود می‌دانند و از توسعه و تعمیق روابط ایران و اقلیم کردستان استقبال می‌کنند.

حضور آقای ظریف تا چه حد بر کاهش تنش میان کردها و شیعیان کمک خواهد کرد؟

تنش موجود به ­هیچ وجه مابین کردها و شیعیان نبوده، بلکه بین ما و دولتمردان عراقی به ویژه نخست وزیر سابق آقای نوری مالکی و کسانی بوده که در همراهی با سیاست‌های تمامیت خواهانه ایشان بودند. متناسب با واقعیت عراق در حال حاضر این تیم سهم بسزایی در ایجاد بحران‌های سیاسی و امنیتی کشور داشته‌اند. نگاه ما به شیعیان همچنان به عنوان متحدان راهبردی است، و می‌توان ادعا کرد عراق نوین برپایه این اتحاد شکل گرفته است. در این مسیر جمهوری اسلامی ایران با توجه به پیوندهای گسترده با این دو عنصر اساسی می­تواند نقش مهمی در ایجاد همگرایی بیشتر بین آنها و همه ترکیب جمعیتی در عراق داشته باشد. نکته‌ای که نباید از نظر دور داشت اینکه رعایت توازن در روابط با همه جریان‌های سیاسی و ترکیب‌های جمعیتی عراق اهمیت فراوانی دارد. اگر آقای ظریف، به عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی ایران، توانسته باشد در عین تلاش برای نزدیک کردن دیدگاههای بغداد و اربیل، در ایجاد ارتباط با نیروهای معتدل و دموکراسی خواه عرب سنی و سایر اقلیت‌ها نیز سعی و تلاش نماید، در پیشبرد سیاستهای خود در راستای عراق با ثبات و دموکراتیک موفقیت بیشتری خواهد داشت.

آیا این سفر می‌تواند همکاری‌ها و کمک‌های نظامی میان ایران و کردستان را در پی داشته باشد؟

همانطور که عرض کردم این سفر، اهمیت بسیار دارد و بدون شک همکاری‌های دو جانبه برای مبارزه با تروریسم دولت اسلامی داعش ادامه خواهد داشت. تاریخ گویای این است که ایران هیچگاه مردم ما را در مقابله با سختی‌ها تنها نگذاشته است.

چه میزان کردستان از مواضع خودش مبنی بر استقلال از عراق تعدیل داشته است و چه تضمینی می‌تواند به ایران مبنی بر تداوم همکاری‌های با دولت مرکزی بدهد؟

رهبران ما بارها تأکید داشته‌اند که این اراده مردم کردستان است که در جهت حق تعیین سرنوشت یا هر انتخاب دیگری تعیین کننده است. سیاست‌های اقلیم کردستان قبل از هر چیز، در راستای منافع مردم کردستان، صلح، امنیت و ثبات پایدار در کشور و منطقه خواهد بود و در این راستا رایزنی مقامات ما با همتایان ایرانی خود، ورای اهداف و ارزش‌های که به آنها باور داریم، تأثیر مهمی برای درک و ارزیابی بهتر از شرایط موجود به نفع ملت‌هایمان خواهد داشت. همکاری و روابط دوستانه ما با جمهوری اسلامی ایران مقطعی نیست، بنابراین بحران‌های مقطعی تغییرات اساسی در سیاست‌ها و راهبردهایمان به وجود نخواهد آورد. اقلیم کردستان اعلام داشته متعهد به شرکت فعال در روند سیاسی عراق جدید در صورت رفع اشتباهات گذشته در دولت مالکی و نیز اعمال سیاست‌های عملی دموکراتیک از سوی دولت جدید است. البته در زمان کنونی مقابله با تروریسم (تقریباً) دولتی داعش برای منطقه و جامعه جهانی اولویتی فوری است، چرا که این خطری بالقوه است که همه را تهدید می‌کند و نه فقط عراق و کردستان را.

دکتر «محمد صدیق احمد» (جگرخون) نماینده دوم اقلیم کردستان عراق در تهران در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی بیان می‌کند بنا به دستور فرماندهی کل نیروهای مسلح اقلیم کردستان آقای بارزانی اکنون استراتژی نظامی این نیروها را از تدافعی به تهاجمی تغییر داده است.

دیپلماسی ایرانی: اردشیر پشنگ؛ تحولات سریعی که این روزها از شمال سوریه و کوبانی تا شمال عراق و شهرهای زومار و شنگال در سایه حملات دامنه دار داعش در حال وقوع است یکبار دیگر منجر به توجه جامعه بین المللی به این مناطق شده است در همین چارچوب و برای بررسی آخرین اوضاع امنیتی در کردستان عراق با دکتر «محمد صدیق احمد» (جگرخوین) نماینده دوم اقلیم کردستان عراق در تهران به گفت‌وگو پرداختیم که مشروح آن در ادامه می‌آید:

«محمد صدیق احمد» (جگرخوین) جانشین نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق ضمن اعلام اینکه شرایط جنگی در حال حاضر نشاندهنده استحکام و تقویت خطوط استقرار نیروهای نظامی پیشمرگ و تقویت آنها با سلاح‌های سنگین است، از برتری نیروهای پیشمرگ در وضعیت موجود در محورهای درگیری‌ها با نیروهای تروریستی افراطی و تکفیری داعش خبر داد و گفت: «اراده و توان نیروهای پیشمرگ برای دفاع از کردستان و مردم کرد و عراقی بسیار قوی است و این نیروها تجربه زیادی در جنگهای کلاسیک و بویژه نبردهای پارتیزانی دارند اما وسعت گسترده جغرافیای بیش از هزار و پنجاه کیلومتری جبهه‌ها و مقابله با تهاجم انتحاری تروریست‌ها شرایط خاصی را می‌طلبد که خوشبختانه  پیشمرگ‌ها در این مدت کوتاه تا حد زیادی توانایی آن را نیز بدست آورده‌اند. ولی در عین حال باید این خبر را نیز بدهم که طی روزهای اخیر پیشمرگان کُرد توانسته‌اند بیشترین ضربات ممکن و تلفات انسانی را به داعشی‌ها وارد سازند که در نوع خود در قیاس با چندین هفته اخیر بسیار قابل توجه است.»

همه در انتظار اعلام ساعت صفر برای حمله سراسری

 این مقام کُرد عراقی سپس در خصوص روحیه و نحوه مقاومت کردها در قبال حملات داعش افزود: «آقای بارزانی در پیام مهمی اعلام کردند، که تا آخرین نفس با تروریست‌ها خواهند جنگید و به نیروهای پیشمرگ فرمان داده که با تمام توان در مقابل تجاوزهای تروریست‌ها و دشمنان خاک و مردم کُردستان بایستند. و ما شاهدیم همه نیروهای کرد از احزاب مختلف چه کردستان عراقی و چه دیگر مناطق کردنشین در این برهه حساس به یاری مردم شتافته و علیه دشمن تروریستی بنام داعش متحد شده‌اند.»

جگرخوین افزود: بنا به دستور فرماندهی کل نیروهای مسلح اقلیم کردستان آقای بارزانی و پس از فراخوانده شدن

 نیروهای مردمی ذخیره و دیگر نیروهای رزمی و استقرار نیروهای پشتیبان در لایه‌های چندگانه دفاعی و تقویت شده و به دستور ایشان هم اکنون استراتژی نظامی این نیروها از تدافعی به تهاجمی تغییر یافته و همگی در انتظار دستور نهایی برای تهاجم سراسری و سنگین به مواضع تروریست‌ها هستند. اما او اشاره نکرد این حمله محتمل سراسری آیا تنها از جانب پیشمرگان خواهد بود و یا همزمان ارتش عراق هم دست به اقدامی هماهنگ و منظم خواهد زد.

نماینده دوم اقلیم کردستان عراق در تهران همچنین ضمن ابراز رضایت از ادامه حملات هوایی و عملیات کمک رسانی ایالات متحده آمریکا و نیز ارتش عراق به مواضع داعش گفت: خوشبختانه این حملات توانسته است ضربات قابل توجهی به این نیروها وارد سازد و ما امیدوار به ادامه آن هستیم و  روند به گونه‌ای است که انتظار می‌رود به زودی تمامی این شهرها و نیز مناطق گسترده‌تری به طور کامل از عناصر داعش پاکسازی شوند».

حضور یک و نیم میلیون پناهنده در کردستان عراق

«محمد صدیق احمد» در ادامه گفت: «اقلیم کردستان هر چند به لحاظ نیروی مردمی و نظامی، سیاسی توانمند است اما از لحاظ اقتصادی شرایط سختی را پشت سر گذاشته و هم اکنون نیز پذیرای بیش از یک میلیون پناهجو و آواره جنگ تروریسم است و از آنجا که دولت عراق هم در زمان کنونی از منظر کلی دولتی  ضعیف است است، بدون شک برای برخورد خطر فزاینده با تروریسم کور و جدیدی از نوع دولت به اصطلاح اسلامی و تکفیری (داعش) ما بسیار تنها بوده‌ایم. جنگ ما جنگ برای پاسداری از ارزشهای والای انسانی و اخلاقی و نوعدوستی است. اما برای مقابله با این پدیده شوم و غیر بشری لازم است همه نیروهای مترقی، صلح‌طلب و عدالتخواه متحد شوند.»

حمایت‌های قابل توجه ایران از کردها

 اما «جگرخوین» اشاره کرد که در این شرایط ویژه و بحران تروریسم کور داعش، همه نیروهای مبارز کردی به صورت یکپارچه و دوستان و متحدان مردم عراق و اقلیم کردستان کمکهای موثری به اقلیم کردستان داشته‌اند که وزیر امورخارجه عراق آقای «هوشیار زیباری» و رئیس دیوان ریاست اقلیم کردستان آقای «فواد حسین» در مصاحبه مطبوعاتی شب گذشته از آنها قدردانی کردند، و بویژه کمکهای  جمهوری اسلامی ایران مورد تقدیر هر دو مقام سیاسی عراقی و کردستانی قرار گرفت. البته جمعیت هلال احمر ایران هم کمکهای غذایی و دارویی قابل توجهی به آوارگان مستقر در اقلیم ارائه داد که متأسفانه زیاد در ایران این کمکها رسانه‌ای نشده است و باید تأکید کنم خوشبختانه روابط طرفین در بهترین وضعیت خود است.

«جگرخوین» همچنین ضمن اشاره به صحبتهای آقای یونسی دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقوام و مذاهب گفت: «بسیار خوشحالم ایشان به نمایندگی از دولت ایران اینگونه در قبال مصیبت‌های روی داده علیه کردها و خطرهای پیش‌رو اعلام نظر و موضع کرده‌اند و این حمایت مایه دلگرمی و خوشحالی ما شده است.»

آخرین تحولات مربوط به شنگال و کردهای ایزدی

 این مقام کُرد عراقی در پاسخ به این سئوال که چرا شنگال و زومار بسیار راحت سقوط کردند گفت: «البته کارشناسان و فرماندهان  نظامی صلاحیت پاسخگویی به این سوال را دارند اما به شکل کلی می‌توان گفت که این دو شهر چون پیش از این در اختیار ارتش عراق بودند و نیروهای کردستان در سطح محدودی پس از بحران سقوط استان موصل و تخلیه ارتش در آنجا مستقر شده بودند و بالطبع مواضع دفاعی مستحکمی در این مناطق ایجاد نشده بود، و قاعدتا در صورت ایجاد درگیری گسترده تنها با نیروهای پیشمرگ محدود و نیز نیروهای محلی و نیز سبک غیر متعارف حمله گروه تروریستی داعش که با قساوت و خشونت بی اندازه و اقدامات وحشیانه مشخصا مردم مدنی را هدف می‌گیرند محدودیت‌های زیادی برای عملیات نظامی وجود دارد، احتمالا تلفات غیرنظامیان بسیار گسترده‌تر می‌شد. عمده عقب‌نشینی نیروهای اقلیم کردستان در مناطقی بوده است که به لحاظ جغرافیای نظامی اهمیت کمتری داشته‌اند و در سطحی کاملا محدود و بنابر تاکتیک‌های نظامی مشخص و برای حفظ جان غیر نظامیان انجام شده است.

وی افزود: «برآورد دقیق اوضاع، تجزیه و تحلیل سریع موقعیت‌های نظامی در مناطق جنگی و تقویت مواضع نیروهای پیشمرگه پس از تشخیص و تأمین هدف‌های نظامی مورد نظر به شکلی گام به گام سیاست وزارت پیشمرگه اقلیم کردستان است و در شرایط تهاجمی قرار گرفتن نیروهای پیشمرگ در عرض دو روز گواه این واقعیت است.»

وی در پاسخ به این سئوال که اینک اوضاع آوارگان کُرد ایزدی در شنگال و ارتفاعات آن به چه نحوی است گفت: «بخش بسیار دردآور حوادث تلخ روزهای اخیر اینجاست که دها هزار تن از هموطنان کُرد ایزدیمان تحت شرایط بسیار سخت در عرض چند ساعت بالاجبار به کوهستان شنگال پناه آوردند و این متأسفانه موجب بروز فاجعه‌ای انسانی شد که بازتابی جهانی داشت که واکنش‌های گسترده‌ای از جمله صدور بیانیه شورای امنیت و اقدام عاجل برخی دوستان و هم پیمانان منطقه‌ای و بین‌المللی ما را بدنبال داشت. متأسفانه بسیاری از کودکان و سالخوردگان و زنان با توجه به گرمای طاقت فرسای تابستان بدلیل تشنگی و گرسنگی جان خود را از دست دادند. اما تاکنون قسمت بزرگی از این آوارگان به مناطق امن انتقال یافته و کمک رسانی هوایی از سوی هواپیماهای ایالات متحده و نیروی هوای عراق فزونی یافته است، البته باید این نکته را نیز یاد آور شوم که از روز نخست حدود هزار نیروی پیشمرگ به همراه این آوارگان در ارتفاعات شنگال برای جلوگیری از حمله تروریستها به مردم مستقر شده‌اند.»

 نمایندگی اقلیم کردستان عراق در ایران، در چهارمین جشنواره روز بین‌الملل دانشگاه تهران به مناسبت جشن هشتادمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران شرکت کرد.

با حضور «ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان در تهران، دکتر «جگرخوین» (محمد صدیق احمد) جانشین نمایندگی اقلیم کردستان در ایران، رایزن فرهنگی سفارتخانه عراق در تهران، برخی از سفرا، رایزنان علمی و فرهنگی سفارتخانه‌های کشورهای مختلف از جمله؛ ایتالیا، فرانسه، روسیه، مالزی، افغانستان و ...، اساتید دانشگاه تهران، تعدادی از کارمندان دفتر نمایندگی اقلیم کردستان در تهران، مدیران دانشگاه تهران، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و برخی از دستگاه‌های دیگر، اساتید ایرانی و غیر ایرانی، دانشجویان ایرانی و غیر ایرانیو کارکنان وکارشناسان دانشگاه تهران، چهارمین جشنواره روز بین‌الملل دانشگاه تهران به مناسبت جشن هشتادمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران، ساعت 4 بعدازظهر روز دوشنبه 5 خردادماه جاری در تالار علامه امینی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران برگزار شد.

در این مراسم، از دانشجویان ممتاز خارجی، از مفاخر علمی، هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه تهران تقدیر به عمل آمد و به پیشنهاد گروه زبان و ادبیات عرب دانشکده ادبیات علوم انسانی دانشگاه تهران، توسط دکتر «محمدحسین امید» سرپرست دانشگاه تهران دکترای افتخاری در رشته ادبیات عرب به «عبدالعزیز سعود بابطین» ادیب و شاعر فرهیخته و برجسته کشور کویت به پاس ایفای نقش مؤثر علمی و آموزشی در حوزه نشر فرهنگ اسلامی و ادبیات عربی، اعطاء شد.

دانشگاه تهران یکی از دانشگاههای پیشرو و معتبر در ایران، خاورمیانه و جهان اسلام به شمار می‌رود که بیشترین حجم دانشجوی خارجی را به خود اختصاص داده است. طبق گفته‌های سرپرست دانشگاه تهران؛ قرار است در 3 تا 5 سال آینده، حدود 20 درصد دانشجویان این دانشگاه، دانشجویان خارجی باشند و تبادل دانشجو با سایر کشورها رشد علمی و نزدیکی فرهنگها را به دنبال داشته باشد.

چهارمین جشنواره روز بین‌الملل دانشگاه تهران همزمان باهشتادمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران برگزار شد؛ در کنار برگزاری این جشنواره، نمایشگاه جانبی از کشورهای خارجی و دستاوردهای علمی بین‌المللی دانشگاه تهران از روزهای 3 تا 5 خردادماه جاری در پردیس مرکزی دانشگاه تهران برپا شد.

با حضور «ناظم دباغ» نمایندگی حکومت اقلیم کردستان در تهران، دکتر «جگرخوین» (محمد صدیق احمد) معاون نمایندگی اقلیم کردستان در ایران، «محمد مجید الشیخ» سفیر کشور عراق در تهران، «هیوا مرگه‌یی» و دکتر «رمضان» عضو نمایندگی اقلیم کردستان در تهران، چندین شخصیت سیاسی، فرهنگی و ادبی عراق و ایران، تعدادی از اعضای کردهای مقیم مرکز، تعدادی از کارمندان دفتر نمایندگی اقلیم کردستان در تهران و تعدادی بیشماری از کردهای فیلی مقیم مرکز و شهرهای مختلف ایران، مراسم یازدهمین سالگرد یادبود 22 هزار شهید کُرد فیلی، ساعت 10 قبل از ظهر روز جمعه 2 خرداد ماه جاری (23 می 2014) در مسجد آقا محمود تهرانبرگزار شد.

در ابتدای این مراسم «محمد مجید الشیخ» سفیر کشور عراق در تهران به ایراد سخنرانی پرداخت و در ادامه، خانم دکتر «بتول مشکین فام» استاد گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه الزهرا در مورد نقش و جایگاه کردهای فیلی سخنانی ایراد کرد و در ادامه «موسی بیدج» شاعر و مترجم سرشناس کُرد به زبان کردی شعری را قرائت نمود.

در ادامه مراسم یادبود 22 هزار شهید کُرد فیلی، دکتر «جگرخوین» جانشین نمایندگی اقلیم کردستان در تهران به ایراد سخنرانی پرداخت و در ابتدا گفت: ما همه امروز اینجا گرد هم آمده‌ایم برای ادای احترام به شهدای مظلوم کُرد فیلی و زنده نگه‌داشتن یاد و خاطره این سمبل‌های مقاوت و پایداری و آزادگی. کُردهای فیلی بخشی از ملت کُرد در عراق هستند که محل سکونتشان از سرزمین مادریشان فاصله دارد، اما نظام نژادپرست بعثی عراق در چارچوب جنایتها و ستمهای گسترده‌ای که بر مردم کُرد در عراق روا داشت؛ اعم از نابودکردن شهرها و روستاهای کردنشین، عملیات انفال، بمباران شیمیایی و ... کُردهای فیلی را هم مورد ددمنشانه‌ترین اقدامات ضدبشری خود قرار داد.

وی همچنین گفت: رژیم بعث از سال 1970 اقدام به کوچ اجباری کُردهای فیلی کرد و بدین شکل، دهها هزار نفر از آنها را دستگیر و با مصادره خانه، کاشانه و اموالشان، به ایران اخراج کرد تنها و تنها به بهانه اینکه کُرد هستند و ایرانی تبار؛ اصالتاً عراقی نیستند و تهدید بر علیه امنیت امت عربی و عراق به شمار می‌روند.

«محمد صدیق احمد» در ادامه سخنانش گفت: در چارچون عملیات سرکوب و پاکسازی نژادی، رژیم بعثی در قبال کُردهای فیلی، بیش از 20 هزار نفر از جوانان فیلی دستگیر و ناپدید شدند که تاکنون نیز خبری از سرنوشت آنان در دست نیست و روشن نیست كه چگونه از بین رفته‌اند. گفته شده که بسیاری از این جوانان در آزمایشگاههای تولید سلاحهای شیمیایی و بیولوژیک صدام به عنوان نمونه‌های آزمایش در تحقیقات استفاده و سپس در گورهای دسته جمعی دفن شده‌اند.

جانشین نمایندگی اقلیم کردستان در تهران خاطرنشان ساخت: نظام دیکتاتوری صدام، همه توانش را به کار گرفت تا هویت عراقی و نیز کردی کُردهای فیلی را از آنها بستاند؛ چرا که آنها هم کُرد بودند و هم شیعه و هم ایرانی تبار و همه اینها بنا بر تصورات موهوم آنان تهدید جدی برای حزب بعث بودند. تاریخ جنبش‌های مبارزاتی ملت کُرد نشان می‌دهد که کُردهای فیلی در مقاطع مختلف مبارزات آزادیخواهانه در عراق و بویژه مبارزات ملت کُرد بر علیه نظام دیکتاتوری در همه سطوح، منجمله رهبری مبارزات آزادیخواهانه، شرکت مؤثر داشته و در راه آزادی و دستیابی به آرمانهای عدالت طلبانه‌شان هزاران شهید به سرزمینشان تقدیم کردند.

وی همچنین گفت: جنایتهایی که در حق کردهای فیلی روا شده مطابق بسیاری از قوانین و معاهدات بین‌المللی و حقوق بین‌الملل در چارچوب جنایتهای ضدبشری و کشتار دسته جمعی قرار می‌گیرند. چرا که در همه اشکال برخورد با آنان اعم از دستگیری، ناپدیدکردن اجباری، اعدامهای گسترده، کوچهای اجباری و مصادره اموالشان به عنوان یک اقلیت نژادی و مذهبی مشخص، مصداق روشنی از کشتار دسته جمعی و جنایت علیه بشریت می‌باشد.

دکتر «جگرخوین» در ادامه تأکید کرد: هم اکنون بعد از یک دهه از سرکوبی رژیم ستمگر بعثی، دادگاه عالی جنایات عراق، اقدامات ضدبشری و ددمنشانه دولت بعث را در قبال کُردهای فیلی به عنوان نسل‌کشی به رسمیت شناخته است. اما این به تنهایی کافی نیست، دولت عراق باید برنامه‌های کامل و جامعی برای جبران خسارتهای مادی و معنوی تحمیل شده بر این بخش مظلوم از ملت کُرد داشته باشد، مال و اموالشان را به آنها بازگرداند و به روشن شدن سرنوشت ناپدیدشدگانشان کمک نماید و نیز مدارک هویتی و تابعیتی آنان را بازگرداند و فراتر از همه اینها به شکلی رسمی از کُردهای فیلی عذرخواهی نماید.

جانشین نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران در پایان اظهار داشت: امید است در چارچوب عراق جدید فدرال و دموکراتیک، عراقی که در آن همه ترکیبهای جمعیتی آن از حقوق برابر برخوردارند؛ با اجرای کامل قانون اساسی به عنوان یک میثاق ملی، همه اقشار و مردم عراق، اعم از شیعه و سنی، کُرد و عرب با یاری یکدیگر جامعه‌ای را بسازند به دور از هر گونه ظلم و جور و تعدی به حقوق انسانها، جامعه‌ای که پس از عبور از سالهای دردناک جنگ و خون و قربانی دادن و ... جامعه‌ای باشد؛ آزاد، آباد و پیشرفته که همه در آن احساس امنیت و استقلال داشته باشند. و احترام به حقوق بشر و حقوق انسانهای مظلوم، مرهمی باشد بر زخمهای بی‌پایان ملتی رنجدیده اما بزرگ. ملتی که نشان داد همه آن ظلم‌ها و ظالمان از بین خواهند رفت اما خود همچنان مقوام و سربلند باقی می‌ماند.       

در بخش دیگری از این مراسم یادبود، «محمد حیدری» شاعر کُرد با لهجه فیلی شعری را قرائت نمود و د ر ادامه، مهندس «محمدرضا مروارید» استاندارد کُرد ایلام در مورد نقش و جایگاه کُردهای فیلی در گذشته و حال حاضر سخنانی ایراد کرد و در ادامه «ماجد غماض» نماینده مجلس اعلای اسلامی عراق به ایراد سخنرانی پرداخت و در پایان مراسم نیز سید «احمد موسوی» کُرد فیلمی مقیم دانمارک مطلبی علمی در مورد نسل‌کشی کُردهای فیلی قرائت نمود.

مراسم یازدهمین سالگرد یادبود 22 هزار شهید کُرد فیلی، به همت هیئت‌های حسینی کُردهای فیلی مقیم مرکز، کُردهای فیلی مسعودیه، کُردهای فیلی علیشروانهای شوش، کُردهای فیلی قرچک و کُردهای فیلی بیسیم و نجف آباد با مجری‌گری «عدنان جوادی» برگزار شد.

دکتر «جگرخوین» در مراسم یادبود شهدای کُرد فیلی در تهران گفت: تاریخ جنبش‌های مبارزاتی ملت کُرد نشان می‌دهد که کُردهای فیلی در مقاطع مختلف مبارزات آزادیخواهانه در عراق و به‌ویژه مبارزات ملت کُرد بر علیه نظام دیکتاتوری در همه سطوح، منجمله رهبری مبارزات آزادیخواهانه، شرکت مؤثر داشته و در راه آزادی و دستیابی به آرمانهای عدالت طلبانه‌شان هزاران شهید به سرزمینشان تقدیم کردند.

دکتر «جگرخوین» (محمد صدیق احمد) جانشین نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران در مراسم یازدهمین سالگرد شهدای کرد فیلی در تهران، سخنانی ایراد کرد که در زیر می‌خوانید:

ما همه امروز اینجا گرد هم آمده‌ایم برای ادای احترام به شهدای مظلوم کُرد فیلی و زنده نگه‌داشتن یاد و خاطره این سمبل‌های مقاوت و پایداری و آزادگی. کُردهای فیلی بخشی از ملت کُرد در عراق هستند که محل سکونتشان از سرزمین مادریشان فاصله دارد، اما نظام نژادپرست بعثی عراق در چارچوب جنایتها و ستمهای گسترده‌ای که بر مردم کُرد در عراق روا داشت؛ اعم از نابودکردن شهرها و روستاهای کردنشین، عملیات انفال، بمباران شیمیایی و ...

کُردهای فیلی را هم مورد ددمنشانه‌ترین اقدامات ضدبشری خود قرار داد.

رژیم بعث از سال 1970 اقدام به کوچ اجباری کُردهای فیلی کرد و بدین شکل، دهها هزار نفر از آنها را دستگیر و با مصادره خانه، کاشانه و اموالشان، به ایران اخراج کرد تنها و تنها به بهانه اینکه کُرد هستند و ایرانی تبار؛ اصالتاً عراقی نیستند و تهدید بر علیه امنیت امت عربی و عراق به شمار می‌روند.

در چارچون عملیات سرکوب و پاکسازی نژادی، رژیم بعثی در قبال کُردهای فیلی، بیش از 20 هزار نفر از جوانان فیلی دستگیر و ناپدید شدند که تاکنون نیز خبری از سرنوشت آنان در دست نیست و روشن نیست كه چگونه از بین رفته‌اند. گفته شده که بسیاری از این جوانان در آزمایشگاههای تولید سلاحهای شیمیایی و بیولوژیک صدام به عنوان نمونه‌های آزمایش در تحقیقات استفاده و سپس در گورهای دسته جمعی دفن شده‌اند.

نظام دیکتاتوری صدام، همه توانش را به کار گرفت تا هویت عراقی و نیز کردی کُردهای فیلی را از آنها بستاند؛ چرا که آنها هم کُرد بودند و هم شیعه و هم ایرانی تبار و همه اینها بنا بر تصورات موهوم آنان تهدید جدی برای حزب بعث بودند. تاریخ جنبش‌های مبارزاتی ملت کُرد نشان می‌دهد که کُردهای فیلی در مقاطع مختلف مبارزات آزادیخواهانه در عراق و بویژه مبارزات ملت کُرد بر علیه نظام دیکتاتوری در همه سطوح، منجمله رهبری مبارزات آزادیخواهانه، شرکت مؤثر داشته و در راه آزادی و دستیابی به آرمانهای عدالت طلبانه‌شان هزاران شهید به سرزمینشان تقدیم کردند.

جنایتهایی که در حق کردهای فیلی روا شده مطابق بسیاری از قوانین و معاهدات بین‌المللی و حقوق بین‌الملل در چارچوب جنایتهای ضدبشری و کشتار دسته جمعی قرار می‌گیرند. چرا که در همه اشکال برخورد با آنان اعم از دستگیری، ناپدیدکردن اجباری، اعدامهای گسترده، کوچهای اجباری و مصادره اموالشان به عنوان یک اقلیت نژادی و مذهبی مشخص، مصداق روشنی از کشتار دسته جمعی و جنایت علیه بشریت می‌باشد.

هم اکنون بعد از یک دهه از سرکوبی رژیم ستمگر بعثی، دادگاه عالی جنایات عراق، اقدامات ضدبشری و ددمنشانه

دولت بعث را در قبال کُردهای فیلی به عنوان نسل‌کشی به رسمیت شناخته است. اما این به تنهایی کافی نیست، دولت عراق باید برنامه‌های کامل و جامعی برای جبران خسارتهای مادی و معنوی تحمیل شده بر این بخش مظلوم از ملت کُرد داشته باشد، مال و اموالشان را به آنها بازگرداند و به روشن شدن سرنوشت ناپدیدشدگانشان کمک نماید و نیز مدارک هویتی و تابعیتی آنان را بازگرداند و فراتر از همه اینها به شکلی رسمی از کُردهای فیلی عذرخواهی نماید.

امید است در چارچوب عراق جدید فدرال و دموکراتیک، عراقی که در آن همه ترکیبهای جمعیتی آن از حقوق برابر برخوردارند؛ با اجرای کامل قانون اساسی به عنوان یک میثاق ملی، همه اقشار و مردم عراق، اعم از شیعه و سنی، کُرد و عرب با یاری یکدیگر جامعه‌ای را بسازند به دور از هر گونه ظلم و جور و تعدی به حقوق انسانها، جامعه‌ای که پس از عبور از سالهای دردناک جنگ و خون و قربانی دادن و ... جامعه‌ای باشد؛ آزاد، آباد و پیشرفته که همه در آن احساس امنیت و استقلال داشته باشند. و احترام به حقوق بشر و حقوق انسانهای مظلوم، مرهمی باشد بر زخمهای بی‌پایان ملتی رنجدیده اما بزرگ. ملتی که نشان داد همه آن ظلم‌ها و ظالمان از بین خواهند رفت اما خود همچنان مقوام و سربلند باقی می‌ماند.